Bosch allerlei

Einde aan serie Toponymie

door Ed Hupkens

Op 25 oktober 2006 startte het Stadsblad in samenwerking met de Werkgroep Toponymie van de Kring Vrienden van 's-Hertogenbosch een nieuwe serie Toponymie. Vorige week woensdag (30 juli 2014) is het 368e stukje geplaatst - het laatste.

De omslag van het inmiddels uitverkochte boek Bossche straten en stegen, met een foto van de Triniteitstraat anno 1931. Foto: Stadasarchief.
Er is ook goed nieuws. In overleg met de redactie van Stadsblad begin ik een nieuwe serie met als onderwerp Bossche monumentale panden. Het eerste stukje wordt op woensdag 20 augustus gepubliceerd. Het is de bedoeling, dat om de twee weken een stukje wordt geplaatst.
De werkgroep Toponymie houdt zich bezig met een inventarisatie van de geografische namen binnen de historische vesting van 's-Hertogenbosch, later uit te breiden naar de rest van de stad. Behalve de juiste locatie die aan zo'n geografische naam verbonden is en de datering van de naam, is de werkgroep ook geďnteresseerd in een verklaring van de straatnaam. “Men moet steegen voor straaten kennen.” Deze uitspraak uit 1720 is afkomstig van Carolus Tuinman, predikant en neerlandicus. Dit spreekwoord wil zeggen, dat men de wereld moet kennen om er in te kunnen functioneren. Namen van straten en stegen vertellen ons iets over de stad 's-Hertogenbosch. Zij zeggen ons iets over de taal, de geschiedenis en de geografie van de stad. En natuurlijk ook iets over de mensen die al eeuwen de stad hebben bewoond. Ruim 7,5 jaar heb ik nu wekelijks een artikel in het Stadsblad gepubliceerd over een Bos(s)ch(e) straat, steegje, plein of hofje. Deze stukjes zijn vrijwel altijd in een cultuurhistorische context geplaatst, en de straatnaam heb ik - voor zo ver mogelijk - verklaard naar herkomst. Van elke straat werd een veelal historische foto afgedrukt. Inmiddels zijn de straatnamen van de Binnenstad, Het Zand, De Muntel, Siberië, De Vliert, De Hofstad, Binnenstad Noord, De Bossche Pad en de Hinthamerpoort behandeld. Vorige week woensdag is het 368e stukje geplaatst.
De serie Toponymie in het Stadsblad wordt en werd erg goed gevolgd. Dat blijkt uit de tientallen reacties die de werkgroep heeft mogen ontvangen. Aan alles komt echter een eind. Naarmate je verderaf van de historische binnenstad komt, wordt het moeilijker om over een straatnaam cultuurhistorische en/of stedenbouwkundige gegevens te vinden. Dit is de belangrijkste reden waarom ik besloten heb om te stoppen met de serie Toponymie. Ik wil al mijn lezers van harte bedanken voor het trouw volgen van mijn stukjes over de straten en stegen van Den Bosch.
Stadsblad woensdag 6 augustus 2014 | 5